Wszystkich nas zaślepia blask przestrzeni, wspaniałość rzeczy przestrzeni.

Nawet Boga wyobrażamy sobie jako rzecz.

Czas jest dla nas złośliwym, zdradliwym potworem z paszczą jak piec - spopielającym każdą chwilę naszego życia.

Wiemy, co robić z przestrzenią, nie wiemy jednak co czynić z czasem.

Życie duchowe zaczyna zanikać, kiedy przestajemy odczuwać wspaniałość tego, co jest wieczne w czasie.

Praca to rzemiosło, a doskonały odpoczynek jest sztuką. Jest on wynikiem harmonii ciała, umysłu i wyobraźni.

Rzeczy są brzegiem - podróż odbywa się w czasie.

Istnienie nigdy nie jest wytłumaczalne samo przez się, a tylko poprzez czas. Kiedy zamykamy oczy w chwilach intelektualnej koncentracji, możemy odczuwać czas bez przestrzeni, nigdy jednak nie potrafimy odczuwać przestrzeni bez czasu.

\Dla duchowego oka przestrzeń jest zamarzniętym czasem, a wszystkie rzeczy - skamieniałymi wydarzeniami.

Czas poza przestrzenią, niezależny od niej, jest wieczny; to świat przestrzeni ginie.

To nie czas umiera; to ludzkie ciało ginie w czasie.

Czas poza przestrzenią nie dzieliłby się na przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.

Cywilizacja techniczna jest triumfem człowieka nad przestrzenią. Czas jednak pozostaje dla nas nieprzenikniony. Możemy pokonać odległość, nie potrafimy jednak ani odzyskać przeszłości, ani poznać przyszłości.

Człowiek przekracza przestrzeń - czas przekracza człowieka.

Czas jest dla człowieka największym wyzwaniem. Wszyscy bierzemy udział w procesji przez jego królestwo, które nigdy się nie skończy, nie jesteśmy jednak zdolni zdobyć w nim oparcia.

Czas jest jednak poza naszym zasięgiem, poza naszą władzą. Jest zarazem blisko i daleko, tkwi w każdym doświadczeniu i przekracza wszelkie doświadczenie. Należy tylko i wyłącznie do Boga.

Czas posiada niezależne ostateczne znaczenie: ma on więcej majestatu wzbudza więcej grozy niż usiane gwiazdami niebo.

Czas jest procesem stwarzania, a rzeczy przestrzeni - rezultatem stworzenia.

Obecna chwila istnieje, ponieważ Bóg jest obecny. każdy moment jest aktem stworzenia. Chwila nie jest kresem, lecz błyskiem, znakiem Początku. Czas jest nieustanną odnową - synonimem ciągłego, nieprzerwanego stwarzania.

Czas jest darem Boga dla świata przestrzeni.

Nie możemy rozwiązać problemu czasu poprzez podbój przestrzeni - ani przez piramidy, ani przez rozgłos. Problem czasu możemy rozwiązać tylko poprzez uświęcanie czasu.

Dla samych ludzi czas jest nieuchwytny; dla ludzi połączonych z Bogiem czas jest zamaskowaną wiecznością.

Fragmenty wybrane zostały z książki Szabat Abraham Joshua Heschel.

Henryka Janik

Zdjęcia: Pixabay